Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Dış Ticaret Verileri temel alınarak hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre, geçen yılın ilk 11 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü geçen yıl aynı döneme göre yüzde 5,38 artışla 23,85 milyar dolar ihracat ve yüzde 5,75 artışla 19,69 milyar dolar ithalat yaptı. Ocak-Kasım döneminde Dış Ticaret Dengesi 4,17 milyar dolar fazla verdi. Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan Dış Ticaret Verileri’ne göre, yılın ilk 11 ayında ihracat geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 5,38, ithalat ise yüzde 5,75 arttı. Kasım 2023 itibarıyla aylık temelde ise ihracat geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 5,34 artışla 2,62 milyar dolar olurken, ithalat ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 11,71 azalarak 1,43 milyar dolar oldu. Kasım ayında sığır ithalatı yüzde 940 ve buğday ithalatı yüzde 8,6 artarken, soya fasulyesi ithalatı yüzde 16,4 düştü. SIĞIR İTHALATINDAKİ ARTIŞ KASIM AYINDA DA SÜRDÜSığır ithalatındaki artış temmuz, ağustos, eylül ve ekim ayından sonra kasım ayında da devam etti. Kasım ayında sığır ithalatı yüzde 940 oranında arttı. Yılın ilk 11 ayında toplam 1,03 milyar dolar sığır ithalatı yapılırken, sadece kasım ayındaki sığır ithalatının tutarı 170,4 milyon dolar oldu. Kasım ayındaki sığır ithalatında en büyük pay 92,8 milyon dolarla Brezilya’ya ait olurken, bu ülkeyi 43,2 milyon dolarla Uruguay ve 8,8 milyon dolarla Çekya izledi. YILIN İLK 11 AYINDA DIŞ TİCARET DENGESİ FAZLA VERDİYılın ilk 11 ayında tarım, gıda ve içecek sektöründe Dış Ticaret Dengesi fazla verdi. Dış Ticaret Dengesi Ocak-Kasım döneminde geçen yıl aynı döneme göre yüzde 3,66 artışla 4,16 milyar dolar fazla verdi. Geçen yıl Ocak-Kasım döneminde Dış Ticaret Dengesi 4,02 milyar dolar fazla vermişti. Kasım ayı itibarıyla aylık bazda ise Dış Ticaret Dengesi 1,19 milyar dolar fazla verdi. Yılın ilk 11 ayında birim ihracat değeri geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 6,6 düşüşle 1.125 dolar/ton oldu. İthalat birim değeri ise geçen yıl aynı dönemle karşılaştırıldığında yüzde 7,94 azalarak 635 dolar/ton oldu. DIŞ TİCARETTE ÖNE ÇIKAN ÜRÜNLER2023 yılının ilk 11 ayında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 1 milyar 355,2 milyon dolar ile un aldı. Bu ürünü 871,8 milyon dolar ile rafine ayçiçeği yağı ve 839,1 milyon dolar ile fındık içi izledi. Bu ürünler, Ocak-Kasım dönemi itibarıyla toplam ihracatın yaklaşık yüzde 12,8’ini oluşturdu. Aynı dönemde ithalatta ise en fazla ithal edilen ürün 3 milyar 186,1 milyon dolar ile buğday oldu. Buğdayı 1 milyar 606,2 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 1 milyar 230,7 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı takip etti. Bu 3 ürün, Ocak-Ekim dönemi itibarıyla toplam ithalatın yüzde 30,58’ini oluşturdu. EN FAZLA İHRACAT ŞEKER VE ŞEKERLİ MAMULLER SEKTÖRÜNDE YAPILDIGeçen yılın 11 aylık dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde; en fazla ihracatın 2 milyar 554 milyon dolar ile Şeker ve Şekerli Mamuller sektöründe yapıldığı görüldü. Bu sektörü sırasıyla Bitkisel Yağ sektörü (2 milyar 131 milyon dolar), Yaş Meyve sektörü (2 milyar 108 milyon dolar), Sert Kabuklu Meyveler sektörü (1 milyar 709 milyon dolar) ve Makarna sektörü (1 milyar 498 milyon dolar) takip etti. Şeker ve Şekerli Mamuller sektörünün toplam ihracat içindeki payı yüzde 12,49, Bitkisel Yağ sektörünün yüzde 10,41, Yaş Meyve sektörünün yüzde 10,30, Sert Kabuklu Meyveler sektörünün yüzde 8,35 ve Makarna sektörünün yüzde 7,32 oldu. Yine aynı dönemde en fazla ithalat 4 milyar 862 milyon dolar ile Hayvan Yemi sektöründe yapıldı. Bu sektörün ardından en fazla ithalat yapan sektörler; Un (3 milyar 453 milyon dolar), Bitkisel Yağ (3 milyar 262 milyon dolar), Canlı Hayvan Ticareti (1 milyar 56 milyon dolar) ile Kakao ve Çikolata (697 milyon dolar) sektörleri olarak sıralandı. Hayvan Yemi sektörünün toplam ithalat içindeki payı yüzde 29,42, Un sektörünün yüzde 20,90, Bitkisel Yağ sektörünün yüzde 19,74, Canlı Hayvan Ticareti sektörünün yüzde 6,39 ile Kakao ve Çikolata sektörünün yüzde 4,22 oldu. DIŞ TİCARETTE ÖNE ÇIKAN ÜLKELERGeçen yılın ilk 11 ayında dış ticaret verileri ülke bazında değerlendirildiğinde; en fazla ihracat yapılan ülke 2 milyar 895 milyon dolar ile Irak oldu. Irak’tan sonra en fazla ihracat, 1 milyar 707 milyon dolar ile Almanya’ya, 1 milyar 600 milyon dolar ile Rusya’ya, 1 milyar 418 milyon dolar ile ABD’ye ve 1 milyar 88 milyon dolar ile İtalya’ya yapıldı. Yılın ilk 9 ayında, bu 5 ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 36,51’ini oluşturdu. Aynı dönemde ülke bazında ithalat en fazla 4 milyar 625 milyon dolar ile Rusya’dan yapıldı. Bu ülkeyi, 2 milyar 672 milyon dolar ile Ukrayna, 1 milyar 842 milyon dolar ile Brezilya, 923 milyon dolar ile Malezya ve 890 milyon dolar ile ABD izledi. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 55,62’sini oluşturdu. Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ilk 2 ülke sıralamasında Rusya ve Ukrayna yerlerini korudu. Bu iki ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 37’sine denk düştü. Türkiye, yılın ilk 10 ayında en fazla ihracat yaptığı ülkelerden Irak’a un, dondurulmuş tavuk eti, kırmızı mercimek; Almanya’ya fındık içi, ambalajlı fındık, kiraz, Rusya’ya ise alabalık, mandalina ve şeftali ihraç etti. Türkiye aynı dönemde en fazla ithalat yaptığı Rusya’dan buğday, dane mısır, ham ayçiçeği; Ukrayna’dan ham ayçiçeği yağı, buğday, soya fasulyesi ve Brezilya’dan ise soya fasulyesi, sığır ve kahve ithal etti.